Skip to content
Dostosuj preferencje dotyczące zgody

Używamy plików cookie, aby pomóc użytkownikom w sprawnej nawigacji i wykonywaniu określonych funkcji. Szczegółowe informacje na temat wszystkich plików cookie odpowiadających poszczególnym kategoriom zgody znajdują się poniżej.

Pliki cookie sklasyfikowane jako „niezbędne” są przechowywane w przeglądarce użytkownika, ponieważ są niezbędne do włączenia podstawowych funkcji witryny.... 

Zawsze aktywne

Niezbędne pliki cookie mają kluczowe znaczenie dla podstawowych funkcji witryny i witryna nie będzie działać w zamierzony sposób bez nich. Te pliki cookie nie przechowują żadnych danych umożliwiających identyfikację osoby.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Funkcjonalne pliki cookie pomagają wykonywać pewne funkcje, takie jak udostępnianie zawartości witryny na platformach mediów społecznościowych, zbieranie informacji zwrotnych i inne funkcje stron trzecich.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Analityczne pliki cookie służą do zrozumienia, w jaki sposób użytkownicy wchodzą w interakcję z witryną. Te pliki cookie pomagają dostarczać informacje o metrykach liczby odwiedzających, współczynniku odrzuceń, źródle ruchu itp.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Wydajnościowe pliki cookie służą do zrozumienia i analizy kluczowych wskaźników wydajności witryny, co pomaga zapewnić lepsze wrażenia użytkownika dla odwiedzających.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Reklamowe pliki cookie służą do dostarczania użytkownikom spersonalizowanych reklam w oparciu o strony, które odwiedzili wcześniej, oraz do analizowania skuteczności kampanii reklamowej.

Brak plików cookie do wyświetlenia.

Kontakt

ŚWIĘTO LALKARSTWA

Od kilkunastu lat na całym świecie pierwszego dnia wiosny – 21 marca – obchodzony jest Światowy Dzień Lalkarstwa. W tym roku polskie orędzie, kierowane zarówno do ludzi teatru, jak i widzów, napisał Janusz Ryl-Krystianowski. Autorem światowego przesłania jest natomiast prezydent UNIMY (Międzynarodowej Unii Lalkarskiej) Dadi D. Pudumjee.

Światowy Dzień Lalkarstwa

Istotą każdego rodzaju sztuki widowiskowej jest AKTOR twórczo realizujący zamierzenia inscenizacyjne reżysera w specyficznym kontakcie z WIDZEM. Stefan Jaracz ujął to w sposób niezwykle trafny i lapidarny: „Sztuka aktora była pierwsza, bo przed obrazem, rzeźbą, muzyką był już dramat: twarz człowieka”.

Zatem dialog człowieka aktora z człowiekiem widzem to TEATR. I nie jest istotne, jaka jest specyfika teatru, czy jest to pantomima, dramat, opera czy teatr lalkowy, zawsze mamy do czynienia z AKTOREM. Tylko różnice gatunkowe decydują o właściwym rozłożeniu akcentów w materii, w której porusza się aktor. Aktorów naszych teatrów określamy terminem LALKARZE. To ludzie, którzy w przeszłości potrafili sami zaprojektować i zbudować lalkę, a także umieli opowiadać nią historię. I to bez zaplecza instytucjonalnego z całą jego techniką. Lalkarz współistniał z wykreowaną przez siebie postacią. Dodana do niego lalka tworzyła metaforyczny obraz świata, ale także wywoływała różne asocjacje decydujące o formie i niepowtarzalnej atrakcyjności widowiska. Szkoda, że to teraz w naszym kraju coraz rzadsza umiejętność.

Nasza domena to ogólnie rzecz biorąc: FORMA. Mieści się w tym pojęciu i lalka z jej rozlicznymi technikami, i maska, i rekwizyt, i przedmiot. Jedno jednak jest pewne. Dopiero wtedy forma ma możliwości wyjątkowego scenicznego istnienia, jeśli dostanie się w ręce uzdolnionego aktora lalkarza. Najbardziej interesujące są te sytuacje, w których aktor JEST na scenie i – mimo że nieukryty przed wzrokiem widza – oddaje pole lalce czy przedmiotowi, a sam STAJE się formą.

Z okazji naszego święta chciałbym wszystkim polskim lalkarzom życzyć, by realizowali swój zawód w teatrach rzemieślniczo sprawnych, artystycznych, tworzonych wyłącznie z ludźmi, którzy uznali ten gatunek za własny, bez kompleksów i czołobitności wobec tak zwanego dramatu. W teatrze nawiązującym do tradycji, lecz także eksperymentującym w poszukiwaniu nowych dróg.

W teatrze wyprzedzającym w potrzebach intelektualnych swoich widzów, a nie tylko dorównującym ich gustom.

W teatrze dobrej literatury i sensu, sensu, sensu….

Janusz Ryl-Krystianowski

Lusowo, marzec 2019 r.

 

UNIMA Młoda 90-latka

Drodzy lalkarze, członkowie UNIMY oraz szacowni koledzy z całego świata, jednocześnie będący tak blisko – witam Was wszystkich!

Kiedy poproszono mnie o napisanie przesłania UNIMY w ramach obchodu światowego dnia lalkarstwa 2019, byłem niezwykle poruszony. Przez moment zabrakło mi słów. To wielki zaszczyt i honor. Zwracam się zatem do Was wszystkich w dziewięćdziesiątą rocznicę powstania tej wspaniałej organizacji – Union International de la Marionette – UNIMA.

Rozpiera mnie duma, kiedy stwierdzam, że jesteśmy najstarszą międzynarodową organizacją teatralną na świecie. Tradycja, talent, wyobraźnia i ciężka praca: to solidne fundamenty UNIMY – co z dumą potwierdza nasza historia i spuścizna teatralna. Zarówno założyciele organizacji, jak i kontynuatorzy ich wizjonerskich idei – to właśnie osobowości, które ukształtowały współczesny świat lalkarstwa. Niektórzy są z nami, inni żyją już w naszych wspomnieniach, ale ich ideały, wartości, dzieła, i co najważniejsze artystyczna empatia, żyje w ponad 90 krajach na całym świecie, w których nasza organizacja posiada swoje centra wspomagane przez licznych reprezentantów na całym świecie.

Od samego początku UNIMA funkcjonuje jako platforma krzewiąca, wspomagająca, wymieniająca i dzieląca się pomysłami, myślami i pracą. A w dziewięćdziesiątą rocznicę jej powstania, nasze poświęcenie powinno służyć nowym pokoleniom lalkarzy – inspirujących się tradycją i nowoczesnością, tworzących najpiękniejszą tkankę lalkarstwa, wykorzystujących potencjał wyobraźni, kreacji i swoistego komentarza. Chcę użyć rodzaju metafory – stoimy właśnie na moście, niosąc bagaż doświadczeń poprzednich pokoleń, chcąc dokonać przetworzenia siebie, by z optymizmem wkroczyć w przyszłość.

Żyjemy dziś w erze technologii, która może przynieść ogromne zmiany w sferze lalkarstwa. To dla UNIMY czas, w którym możliwe jest zdobycie nowej publiczności. Jesteśmy w stanie użyć lalki by opowiadać historie, które będą jeszcze bardziej poruszające, jesteśmy w stanie stworzyć jeszcze nowsze modele dystrybucji i platformy wymiany naszej pracy. Często słyszałem pytania – dlaczego UNIMA? – odpowiadam – ponieważ UNIMA jest światową rodziną z ogromnymi zasobami ludzkimi dostępnymi globalnie – to właśnie tworzy i wyróżnia naszą organizację i definiuje jej cele. Posiadamy ogromną armię wolontariuszy i indywidualności na całym świecie, którzy zawsze będą gotowi, by wspomagać wszelakie talenty.

Jak nazwać i opisać ten rodzaj fascynacji materią, której poświęcamy życie? Czy to moment, w którym martwa materia zaczyna żyć, a w rezultacie przenosić znaczenia bardziej zrozumiale niż słowa wypowiadane przez najlepszego aktora, a może to poczucie tworzenia kiedy animujemy i dajemy życie martwej materii? Jakakolwiek byłaby odpowiedź, lalki na całym świecie od lat grają, walczą, kochają i łączą nasze wspomnienia z teraźniejszością. A my uczymy nowe pokolenie, by korzystać z zasobów poprzedników i jednocześnie by odważnie poszukiwać nowych rozwiązań.

Świętujmy zatem tę miłość do lalek, ale również próbujmy zrozumieć różnice, które istnieją pomiędzy naszymi krajami i kulturami, a które powinny być poznane i niwelowane w takim dniu jak ten. Zarówno ta organizacja, jak również ta forma artystycznego wyrazu pozwala na promocję najcenniejszych ludzkich wartości, takich jak pokój, zrozumienie i akceptacja wszystkich ludzi, niezależnie od ich pochodzenia, politycznych i religijnych przekonań czy różnic kulturowych, a które idą w parze z szacunkiem dla fundamentalnych praw każdego człowieka zapisanych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ. Poprzez swoją obecność w ponad 90 krajach, UNIMA staje się platformą wymiany doświadczeń ludzi praktykujących lalkarstwo, prowadzących badania w tej dziedzinie, eksplorujących jej historię – dla pasjonatów tej formy sztuki.

W dniu światowego dnia lalkarstwa – jestem zachwycony faktem, iż mogę śmiało stwierdzić że dotarliśmy do wielu ludzi i wielu społeczności na całym świecie, przede wszystkim tych z rejonów nieuprzywilejowanych, gdzie doświadczenie materii, jaką jest teatr lalek bez nas po prostu nie byłoby możliwe. Czuję się zaszczycony i wyróżniony mogąc pracować z Wami jako Prezydent UNIMY. Poprzez doświadczenie podróży i spotkań z Wami, mam poczucie wspólnoty, które łączy nas – lalkarzy z całego świata; we wszystkich Was jest ogień, który płonie bez względu na okoliczności; naszym spotkaniom zawsze towarzyszy uśmiech, wymiana myśli i pomysłów. Staram się kultywować wielkie przyjaźnie i tworzyć więzi podobne do tych rodzinnych, i właśnie dlatego zwracam się do Was z serdeczną prośbą, byście zostali ze mną do końca moich dni.

Dziękuję.

Dadi D. Pudumjee Prezydent UNIMY

 

Tekst przesłania z języka angielskiego na język polski przełożyła Katarzyna Siergiej.

Dadi D. Pudumjee jest jednym ze współczesnych artystów-lalkarzy pochodzącym z Indii, jest również reżyserem teatru lalek. Lalkarstwo traktował hobbistycznie, kończąc studia ekonomiczne. Studiował również na Wydziale Komunikacji Wizualnej (National Institute of Design) w Ahmadabadzie w Indiach. W Ahmadabadzie dołączył do sekcji lalkarskiej prowadzonej przez Meher R. Contractor (Darpana Academy of Performing Arts), gdzie jego hobbistyczne zainteresowanie teatrem lalek przekształciło się w profesjonalną praktykę. W 1972 roku, uczestniczył w międzynarodowym festiwalu teatrów lalek w Charleville Mézières, jak również w kongresie UNIMY. To spotkanie z lalkarzami i ich sztuką dało początek jego karierze jako artysty-lalkarza.

foto: projekt plakatu: Zahra Sabri

Newsletter

Jeśli chcesz otrzymywać informacje na temat wydarzeń organizowanych przez Teatr Ateneum przeczytaj politykę prywatności i podaj swój adres e-mail:

FBAteneum
Znajdź nas na Facebooku
Festiwal
Festiwal na Facebooku
Galeria
Galeria na Facebooku
YTAteneumKatowice
Znajdź nas na YouTube
teatr_ateneum_katowice
Instagram