Nasze życzenia

Projekt trwał od maja do grudnia 2024 roku, jego ideą było wspieranie procesu rehabilitacji dzieci z niepełnosprawnościami poprzez organizację interdyscyplinarnych warsztatów teatralnych zakończonych prezentacją spektaklu. Uczestnikami było dwadzieścioro uczniów i uczennic Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Dąbrowie Górniczej.

„Nasze życzenia” umożliwiły uczestnikom nie tylko rozwój artystyczny, ale też naukę współpracy w grupie, integrację społeczną, zyskanie poczucia sprawczości (dzieci były aktywnymi współtwórcami spektaklu). Poprzez realizację projektu chcieliśmy też doprowadzić do zmniejszenia stereotypów w sposobie myślenia o osobach z niepełnosprawnościami i udowodnić, że teatr może być instytucją otwartą i dostępną.

Program działań składał się z trzech etapów. Pierwszym (od maja do sierpnia) był cykl warsztatów (arteterapeutycznych, aktorskich, scenograficznych i muzycznych) zakończony stworzeniem scenariusza. Uczestnicy pracowali w dwóch grupach. Początkową inspirację stanowiły motywy z książki „Czarnoksiężnik z Krainy Oz” Lymana Franka Bauma (a w szczególności motyw podróży przez magiczną krainę i spotykania po drodze bohaterów, którzy pragną wyruszyć do Czarnoksiężnika, by ten spełnił ich życzenia). To stanowiło punkt wyjścia do tego, by dzieci poprzez opowiadanie historii i działania plastyczne odpowiedziały na pytania: jaką nową baśniową postacią chciałbyś być i o co poprosiłbyś Czarnoksiężnika? Wszystkie historie zostały zarejestrowane za pomocą dyktafonu i przekazane Katarzynie Prudło, która na ich bazie stworzyła scenariusz. Istotną częścią tego etapu były również warsztaty z różnych technik teatralnych, których celem było poznanie predyspozycji i talentów uczestników.

Kolejny punkt programu (od września do listopada) dotyczył już procesu prób i pracy nad spektaklem. Uczestnicy pracowali z doświadczonymi instruktorkami teatralnymi, reżyserką, kompozytorką piosenek, instruktorką zajęć plastycznych oraz pedagogami. W efekcie wszyscy otrzymali wymarzone role, podzielili się zadaniami, uczyli się piosenek, odgrywali poszczególne sceny oraz współtworzyli rekwizyty i elementy scenografii. Założeniem było przygotowanie spektaklu poprzez zabawę i kreatywne procesy.

Finałowy etap obejmował prezentację efektów pracy. W spektaklu zatytułowanym „Życzeniowo-Marzeniowo” przedstawiona została historia o rywalizacji dwóch grup (drużyny Ciasteczkowego Robota i Szajki Zdzicha) dotyczącej przewagi życzeń nad marzeniami. Bohaterowie udają się w podróż do Wielkiego Maga, który ma spełnić wszystkie pragnienia. Podróż ta jest pełna przygód i niespodzianek, bohaterowie odwiedzają m.in. Krainę Nudy, Niecierpliwości, Strachu, Samotności, by pokonać swoje słabości i lęki. Gdy docierają do magicznej krainy okazuje się,  że to nie cel, lecz droga do niego była najważniejsza. Bohaterowie odkrywają, że wszystko to, o co chcieli poprosić, już posiadają, tylko nie byli tego świadomi lub nie mieli okazji się o tym przekonać. I dlatego – zgodnie ze słowami finałowej piosenki – dochodzą do wniosku, że ze wszystkim „dadzą sobie radę”, gdy tylko uwierzą we własne możliwości. Podczas prezentacji spektaklu widzowie mieli możliwość współtworzenia instalacji – scenografii spektaklu. Na chmurkach zapisywali własne „życzenia do czarnoksiężnika” i zawieszali je pod sufitem. Celem tego działania było wprowadzenie publiczności w temat spektaklu i podkreślenie uniwersalności prezentowanych wątków i doświadczeń.

Przedstawienie zostało zagrane w grudniu trzy razy – w auli SOSW dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej (dla innych uczniów placówki, a także dla rodziców/opiekunów i zaproszonych gości) oraz na scenie Miejskiego Domu Kultury „Koszutka” filia „Dąb” w Katowicach. Wśród widzów obecni byli m.in.: Pełnomocnik Prezydenta ds. Osób z Niepełnosprawnościami Bożena Michałek, Dyrektor Śląskiego Teatru Lalki i Aktora „Ateneum” Małgorzata Langier, Kierownik filii „Dąb” Miejskiego Domu Kultury „Koszutka” Lidia Korzeniowska-Drapacz, przedstawicielka Magazynu Informacyjnego Osób Niepełnosprawnych „Nasze Sprawy” Iwona Kucharska-Rzebko, animatorki społeczności lokalnej z Program Aktywności Lokalnej Wełnowiec- Józefowiec i Dąb oraz przedstawicielka  Stowarzyszenie „Arteria”, a także uczniowie Szkoły Podstawowej nr 19, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego dla Dzieci Niesłyszących i Słabo Słyszących w Katowicach oraz studenci pedagogiki na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Dodatkowo przedstawienie zostało zarejestrowane i udostępnione w Internecie (z napisami, tłumaczeniem na PJM oraz audiodeskrypcją).

Na koniec odbyło się również spotkanie podsumowujące. Uczestnicy warsztatów, prowadzący i pedagodzy świętowali realizację projektu poprzez: wspólne oglądanie nagrania spektaklu, reportażu o projekcie oraz „spotkanie z Mikołajem” i wręczenie uczestnikom dyplomów, nagród.

Za realizację projektu „Nasze życzenia” odpowiedzialni byli:

PROWADZENIE WARSZTATÓW: Krystyna Nowińska-Ptaszkowska, Katarzyna Prudło, Beata Zawiślak, Iga Eckert, Barbara Trela-Szyma, Anna Nowak, dr Edyta Nieduziak

OPIEKA PEDAGOGOCZNA: Monika Kubicka-Pytasz, Anna Bochenek, Sylwia Wolska, Katarzyna Rogowicz, Marta Jankowiak, Karolina Kowal

SCENARIUSZ na podstawie opowieści dzieci: Katarzyna Prudło

REŻYSERIA: Beata Zawiślak

MUZYKA: Iga Eckert

KOORDYNACJA: Anna Nowak

FOTOGRAFIE: Paweł Szymkowiak i Karolina Cieślar

WSPARCIE ORGANIZACYJNE I ASYSTA: Wiktoria Wojas (uczestniczka programu „Praktykuj w kulturze” Narodowe Centrum Kultury)

Zachęcamy do obejrzenia zdjęć i reportażu z realizacji projektu.

Projekt dofinansowano ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu „KULTURA WRAŻLIWA” – moduł G programu „Wsparcie inicjatyw”.

GŁÓWNY PARTNER: 

foto: Paweł Szymkowiak